Copyright © 2024 Nick Groeneveld
UX Design: definitie en betekenis
Je hoort het tegenwoordig steeds vaker. Het woord UX, of user experience, is bijna niet meer weg te denken uit de wereld. Maar waar hebben we het eigenlijk over? Wat is de betekenis en definitie van UX? Waar komt het vandaan en wat heb je er aan? Dat en meer in deze post.
Laten we bij het begin beginnen. Wat is UX? En waar staat het voor? UX staat voor user experience. In het Nederlands betekent dat gebruikerservaring. Het is een paraplubegrip waar veel vakken uit de designwereld onder vallen. Daarmee heeft UX een brede betekenis en definitie voor tal van designers. Ik leg het je hieronder graag verder uit.
Inhoudsopgave
De definitie van UX
Net noemde ik al even waar UX voor staat. Minstens zo belangrijk is wat het in de praktijk betekent. User experience is hoe iemand iets beleeft. Dit kan een positieve ervaring zijn, zoals dat gevoel wat je hebt na het zien van een prachtige film in de bioscoop.
Helaas zitten er ook negatieve ervaringen tussen. In de file staan, de lift die maar niet komt of het internet wat weer eens wegvalt. Allemaal voorbeelden van een negatieve user experience.
In de IT wordt een UX designer vaak gevraagd een positieve gebruikerservaring te creëeren voor een product of dienst. Een designer doet dit door middel van design thinking. Dit is een methodiek waarin hij door middel van onderzoek de klantreis in kaart krijgt en hier een passend ontwerp voor maakt.
Don Norman, de bedenker van het woord user experience, geeft in de onderstaande video een heel mooi voorbeeld van de uitdagingen van het vak.
Hij benoemt zelfrijdende auto’s als innovatie die tegelijkertijd het één en ander aan uitdagingen voor UX met zich meebrengt. Hoe weet je bijvoorbeeld of een zelfrijdende auto jou wel ziet oversteken? Dit soort van situaties zorgt door onzekerheid en stress voor een vervelende ervaring. Tenzij je als UX designer hier een passende oplossing voor ontwerpt.
De praktische betekenis van UX
Tot zover de algemene kijk op het vak. Nu nog even de betekenis van UX in de praktijk. Onder de paraplu van UX vind je een aantal beroepen. Dit zijn onder andere de volgende.
- UX designer
- UX researcher
- UI designer
- Interaction designer
- Usability designer
Deze rollen verschillen qua betekenis net van elkaar, maar strijden wel voor hetzelfde doel. Het ontwerpen van een passende gebruikerservaring voor een product of dienst. Tijd voor een praktijkvoorbeeld.
Als voorbeeld neem ik een bedrijf wat onderhoud en montage aan huis uitvoert. Dit bedrijf doorloopt dagelijks een uitgebreid proces waarin zowel de monteur als klant allerlei handelingen uit moet voeren. Het bedrijf kan een UX designer benaderen wanneer hij bijvoorbeeld van zijn medewerkers hoort dat hun dagelijks werk lastig, vermoeiend of foutgevoelig is. Ook met zakelijke doelen zoals het verhogen van de omzet of juist het verlagen van kosten kun je bij een user experience expert terecht.
De UX designer speelt hier namelijk een enorme rol van betekenis. Hij kan het bedrijf bijvoorbeeld helpen door dit proces uit te werken in een custoner journey map. Zo ontdekt de UX designer waar het proces sneller, beter en eenvoudiger kan.
Dat wat hij hier ontdekt, zet hij vervolgens om in een product design waarin onder andere features en UI design naar voren komen.
UX heeft een enorme impact op het montagebedrijf. Het in kaart brengen en verbeteren van het bedrijfsproces kan onder andere zorgen voor een kortere doorlooptijd, minder fouten en meer werkplezier. Onder de streep levert dit een bedrijf geld op.
Verder lezen
Naast UX is ook UI design een populair begrip binnen de grotere designwereld. De overlap tussen beiden is groot. Zo is UI in bijna alle gevallen een onderdeel van UX. Meer hierover later in een volgende post.
Over de schrijver
Aangenaam! Mijn naam is Nick Groeneveld. Als senior UX designer ben ik de afgelopen jaren met UX bezig geweest bij startups, banken en ministeries.
Hierdoor heb ik een expertise opgebouwd rondom UX design, research en strategie.